Καιρός για καινοτομία

Πριν από ένα ακριβώς χρόνο, αντιληφθήκαμε όλοι με τον πιο βίαιο τρόπο

πως το μοντέλο της οικονομίας μας ήταν κτισμένο πάνω σε μια φούσκα. Τόσο το τραπεζικό μας μοντέλο, όσο και ο τομέας της ανάπτυξης γης γκρεμίστηκαν και παρέσυραν μαζί τους ότι βρισκόταν πάνω σε αυτή τη φούσκα. Συμφωνήσαμε από τότε, άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο, πως το μοντέλο μας ήταν λανθασμένο και πως έπρεπε να βρούμε, να ανακαλύψουμε νέους τομείς ανάπτυξης για να ξαναπάρουμε την οικονομία μας μπροστά, να επανεκκινήσουμε τη χώρα. Χωρίς βεβιασμένες κινήσεις από τη μια και πολιτικές χωρίς αρχή και τέλος αλλά από την άλλη δεν πρέπει να χάσουμε ωφέλιμο χρόνο στο δρόμο για την ανάπτυξη.

Συμφωνούμε πως πρέπει να επενδύσουμε στον τουρισμό, στην υγεία, την παιδεία, την έρευνα και της καινοτομία, στην πράσινη ανάπτυξη. Οι πυλώνες για την ανάπτυξη είναι σίγουρα πολλοί. Θα πρέπει στρατηγικά να στοχοπροσηλώθουμε στους τομείς που θα αποφασίσουμε ως χώρα να επενδύσουμε. Το ζητούμενο άλλωστε παραμένει η απεμπλοκή όσο δύσκολο και αν είναι από το τωρινό μοντέλο που μας εγκλωβίζει στο σημερινό γαϊτανάκι.

«Το πραγματικό μέγεθος μιας χώρας δεν μετριέται ούτε σε τετραγωνικά χιλιόμετρα άλλα ούτε σε εκατομμύρια πληθυσμού. Μετριέται με τα επιστημονικά επιτεύγματα και την έφεσή της στην καινοτομία.»

Ο τομέας της έρευνας και της καινοτομίας μπορεί να μας δώσει μέρος της διεξόδου και με σωστούς χειρισμούς να βοηθήσει στην συνολική ανάπτυξη της χώρας. Έχουμε ήδη στην Κύπρο εκατοντάδες ερευνητές και καθηγητές στα Πανεπιστήμια της χώρας. Την ίδια ώρα, έχουμε εκατοντάδες Κύπριους ερευνητές σε όλο τον κόσμο που δημιουργούν, μεγαλουργούν και μας κάνουν περήφανους. Έχουμε επίσης στην Κύπρο ιδανικές συνθήκες για να ζουν και να εργάζονται ερευνητές και ένα ελκυστικό φορολογικό μοντέλο που το επιλέγουν χιλιάδες εταιρίες που παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες αιχμής.

Ας θέσουμε ως στρατηγικό στόχο τη δημιουργία κουλτούρας στην Κύπρο για ανάπτυξη στηριζόμενη στην έρευνα και την καινοτομία. Αυτό θα είναι το πρώτο βήμα για να κάτσουμε ως χώρα και ως μυαλά να σκεφτούμε πως αυτή την κουλτούρα την κάνουμε πράξη. Μπορούμε να δώσουμε κίνητρα σε εταιρίες και σε ερευνητές για να μεταφέρουν είτε τη βάση της εταιρίας τους, τα εργαστήρια ανάπτυξης δηλαδή στην Κύπρο; Μπορούμε ως χώρα να δώσουμε κίνητρα σε ερευνητές να έρθουν στην Κύπρο και να συνεχίσουν αυτό που κάνουν χωρίς γραφειοκρατικές δυσκολίες και διαδικασίες που θα τους αναγκάσουν να φύγουν βράδυ από το νησί. Και γιατί να μην μπορούμε; Πως σήμερα δίνουμε κίνητρα σε ξένους επενδυτές και παίρνουν την Κυπριακή υπηκοότητα με 2 ή 3 εκατομμύρια ευρώ; Γιατί να μην δώσουμε αντίστοιχα κίνητρα σε ερευνητές, με κριτήρια πάντα, για να έρθουν στην φιλόξενη Κύπρο με τις ιδανικές συνθήκες ζωής.

Θα μπορούσαμε για παράδειγμα να δίναμε ως χώρα σε πολίτες τρίτων χωρών άδεια παραμονής σε κατόχους διδακτορικού από τα καλύτερα 1000 πανεπιστήμια του κόσμου ή σε κατόχους μάστερ από τα καλύτερα 500 πανεπιστήμια. Θα μπορούσαμε επίσης να δίναμε κίνητρα σε φτασμένους ερευνητές, με πολύχρονη προυπηρεσία για να μεταφέρουν τις δραστηριότητές του στην Κύπρο. Κίνητρα όπως η επιστροφή του φόρου εισοδήματος μετά από πέντε χρόνια εισφορών ή να δίνεται υπηκοότητα μετά από κάποια χρόνια παραμονής στην χώρα. Μπορεί ακόμα να δοθεί, μέσω ενός ανοικτού προγράμματος, η ευχέρεια για επένδυση σε όποια καινοτομία ή νέα διαδικασία, υπηρεσία ή και προϊόν χωρίς την εκ των προτέρων γραφειοκρατική διαδικασία που να “σκοτώνει” την προσπάθεια πριν καν αρχίσει.

Τρόποι υπάρχουν. Αρκεί να το πάρουμε απόφαση, να καθορίσουμε την επένδυση στην έρευνα και την καινοτομία ως πολιτική προτεραιότητας, και τότε θα το κάνουμε. Εύκολοι δρόμοι δεν υπάρχουν πια. Οι φούσκες έχουν σκάσει στα μούτρα μας και για το κάθε τι θα πρέπει πλέον να ιδρώνουμε πολύ. Ας πιστέψουμε στα δικά μας μυαλά, στις δυνατότητες μας και ας μειώσουμε τις προσδοκίες μας για βοήθεια από τρίτους.