Ομιλία στη συζήτηση για τον κρατικό προϋπολογισμό 2024

Ομιλία στη συζήτηση για τον κρατικό προϋπολογισμό 2024

Κυρία Πρόεδρε, 

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, 

Σε μια από τις κυρίαρχες πράξεις κοινοβουλευτισμού, κάθε χρόνο, εδώ σε αυτή την αίθουσα, στο ναό της δημοκρατίας, συζητάμε για τον προϋπολογισμό, συζητώντας ταυτόχρονα για όλα τα ζητήματα. Φυσιολογικό. Πολύς χρόνος, αν όχι ο περισσότερος, αφορά το κυπριακό. Την ύπαρξη και τη διαιώνιση του μεγαλύτερου προβλήματος της χώρας μας. Η ύπαρξη του εθνικού μας προβλήματος, του Κυπριακού, η συνέχιση του προβλήματος επηρεάζει δυσμενώς όλους. Επηρεάζει την οικονομία, την προκοπή της χώρας. Επηρεάζει κάθε πολίτη. Πρόσφυγα και μη πρόσφυγα. Οι κίνδυνοι αυξάνονται, οι απειλές επίσης. Και ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η μη συνέχιση ύπαρξης του ελληνισμού σε αυτό τον τόπο. Όχι σήμερα ή αύριο αλλά σε μερικές δεκαετίες. Άλλωστε προβλήματα που μένουν σε εκκρεμότητα είναι πάντα επίφοβο να τινάξουν στον αέρα την επίπλαστη κανονικότητα. 

Θα μου πείτε τι εισηγούμαι; Δεν θα αναλώσω τον χρόνο μου για να επαναλάβω τα γνωστά, τα τετριμμένα. Που πολλές φορές, χωρίς να τα υποτιμώ σε καμία περίπτωση, μηχανικά τα λέμε. Και εδώ και στις τηλεοράσεις. Προτιμώ να επικεντρωθώ στο να πω, πως οφείλουμε να προσπαθούμε καθημερινά να αλλάξουμε τον τρόπο που αντικρίζουμε και εμείς και οι συμπολίτες μας το κυπριακό. Να πάψουμε να θεωρούμε δεδομένο το στάτους κβο. Και να το εντάξουμε, όχι γιατί πρέπει, όχι γιατί αν δεν πούμε κάτι θα κατηγορηθούμε πως ξεχάσαμε το κυπριακό, αλλά να το εντάξουμε στην καθημερινότητα μας, στη σκέψη μας, στον τρόπο ζωής μας. Και δεν τα λέω αυτά για να σπείρω τον φόβο. Η απάθεια, όμως, σε συνδυασμό με τον φόβο των εργολάβων της μη λύσης συνιστά ένα διαρκή κίνδυνο. Ήδη έπιασαν δουλειά, δαιμονοποιώντας την απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ κα. Ολγκίν, που ακόμα δεν διορίστηκε καν.  Η αυθεντική βούλησή μας για επίλυση του Κυπριακού, πρέπει να επικοινωνείται συνεχώς εντός και εκτός Κύπρου. Πολύ φοβάμαι πως σε αυτό μέχρι σήμερα αποτύχαμε. Η ευθύνη βρίσκεται στην πολιτική ηγεσία. Οι πολίτες απλώς προσαρμόζονται και εδώ ακριβώς εστιάζεται το πρόβλημα. Αν οι πολίτες δεν είναι σε θέση να σπρώξουν την πολιτική ηγεσία τότε ο ελληνισμός σε αυτή την γη θα έρθει κάποια στιγμή που θα απειληθεί. Αν εφησυχαστούμε, όλα  αυτά που απευχόμαστε δεν θα αργήσει η μέρα που θα τα βρούμε μπροστά μας.    

Φυσιολογικό κράτος μέχρι τότε, μέχρι την επίλυση του Κυπριακού, δεν θα γίνουμε. Μπορούμε, όμως, να το προσπαθούμε. Τα checks and balances, τα θεσμικά αντίβαρα, εδώ και 60 χρόνια δεν υπάρχουν. Το θέτουμε και εντός της επιτροπής Θεσμών και στα ευρωπαϊκά φόρα που συμμετέχουμε. Το κράτος δικαίου πάσχει. Ο εκάστοτε πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας λειτουργεί ως άλλος αυτοκράτορας. Η διάκριση των εξουσιών δημιουργεί στρεβλώσεις που επηρεάζουν την ποιότητα λειτουργίας της δημοκρατίας μας. Αντίστοιχα στην γενική εισαγγελία, η διαχρονική προσπάθεια ταύτισης του θεσμού με αυτή της δικαστικής εξουσίας, επηρεάζει περαιτέρω αρνητικά τη χώρα. Το ανέλεγκτο, επίσης, δε συνάδει με το σήμερα. Ο διαχωρισμός του γενικού εισαγγελέα σε νομικό σύμβουλο και σε δημόσιο κατήγορο είναι αναγκαίος, το έχει αναφέρει προεκλογικά και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. 

Μαζί και με άλλες συνταγματικές αλλαγές. Όπως ο περιορισμός σε θητεία ανεξάρτητων αξιωματούχων, του γενικού εισαγγελέα και του γενικού ελεγκτή για παράδειγμα. Η γενναία συνταγματική μεταρρύθμιση επιβάλλεται. Να δώσουμε λίγο περισσότερο οξυγόνο δημοκρατίας στους πολίτες, στη χώρα. 

Να πείσουμε πως η ισονομία και η ισοπολιτεία μπορεί να εφαρμοστεί. Πως η διαφάνεια είναι υποχρέωση όχι πολυτέλεια. Παντού. Και για να εφαρμοστεί, πρέπει πρώτα να εφαρμοστεί η ψηφιακή διακυβέρνηση. Ουσιαστικά, όχι σε τίτλους. Και για να εφαρμοστεί ουσιαστικά, θα πρέπει ο σχεδιασμός να έχει να κάνει με όλα τα στάδια υλοποίησης ενός αιτήματος του πολίτη. Αν η ψηφιοποίηση αφορά μόνον το στάδιο υποβολής της αίτησης, αλλά μετά οι λειτουργοί θα πρέπει να τυπώσουν και να γυρνάνε από γραφείο σε γραφείο, από σφραγίδα σε σφραγίδα, τότε κάναμε εικονική ψηφιακή διακυβέρνηση. Δεν κατάλαβα ποτέ, επίσης, όσες φορές και αν ρώτησα, γιατί δεν εφαρμόστηκε η ηλεκτρονική υπογραφή. Που θα ξεκλειδώσει δυνατότητες και θα καταπολεμήσει τη γραφειοκρατία. 

Η διαφάνεια είναι το καλύτερο αντίδοτο στη διαπλοκή και στη διαφθορά. Όταν οι διαδικασίες, όλες οι διαδικασίες, γίνονται ηλεκτρονικά, γίνονται στο φως τότε κανείς δεν θα μπορεί να παρέμβει. Και αν εννοούμε όλα όσα λέμε, όλοι μας, ιδού: πεδίον δόξης λαμπρόν. Να απαγορεύσουμε, διά νόμου, τη διακριτική ευχέρεια που έχουν οι υπουργοί, που έχει το υπουργικό συμβούλιο, που έχει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, να αποφασίζει διαφορετικά από τις υποδείξεις των λειτουργών και των υπηρεσιών του, να αλλάζουν αποφάσεις, να μετατρέπουν τα όχι σε ναι. Είναι αυτές οι αποφάσεις, που όζουν, που προκαλούν, που δίνουν το δικαίωμα στους καχύποπτους να μιλούν, δικαίως ή αδίκως για σκάνδαλα. 

Θέλω να μιλήσω λίγο για τους νέους ανθρώπους αυτής της χώρας. Που μας κοιτούν προβληματισμένοι, που μας ακούν με δυσπιστία. Συζητάμε για δείκτες, αριθμούς και στατιστικές. Σήμερα, όμως, η αγοραστική δύναμη των πολιτών είναι στη χειρότερη στιγμή στην τριακονταετία. Και πρέπει να κάνουμε και τις δικές μας παραδοχές. Πως στα δέκα χρόνια που κυβερνήσαμε, πετύχαμε πολλά, αφήσαμε όμως τέσσερα μεγάλα αδιέξοδα: Την ενέργεια, τη στέγαση, το περιβάλλον και το μεταναστευτικό. Τα δύο πρώτα επηρεάζουν άμεσα τα οικονομικά των νοικοκυριών, τα άλλα δύο την κοινωνία και την οικονομία. Ας πάψουμε, λοιπόν, να βλέπουμε την ανάπτυξη στον τομέα των ακινήτων για παράδειγμα, αυτόνομα από την δυνατότητα των πολιτών να στεγάσουν τις οικογένειες τους. Το κόστος στην ενέργεια, δεν μπορεί να χρυσωθεί με ανεδαφικές εξαγγελίες για το φυσικό αέριο. Οι συμπολίτες μας όταν μπαίνουν στις υπεραγορές προς το τέλος του μήνα προσθέτουν τις τιμές των αναγκαίων προϊόντων για να μην ρεζιλευτούν στο ταμείο. Χρειάζεται να δούμε πως ενισχύουμε τη μεσαία τάξη για να μην φτάσουμε στο σημείο να αιτούνται επιδομάτων. Οι φορολογικές ελαφρύνσεις είναι ο δρόμος και πρέπει να τον αξιοποιήσουμε. 

Σε αυτό καθαυτό το θέμα του προϋπολογισμού. Ο Δημοκρατικός Συναγερμός είναι στην αντιπολίτευση. Το είπαμε πολλές φορές, το είπε και χθες η πρόεδρος στην ομιλία της. Είπαμε επίσης, από πολύ νωρίς, μόλις έκανε τα πρώτα, νηπιακά βήματά της η παρούσα διακυβέρνηση, πως δεν θα αφήσουμε ποτέ τη χώρα χωρίς προϋπολογισμό. Πως αυτό που το 2020 μας έκανε η αντιπολίτευση, εμείς δεν θα το κάνουμε. Μάλλον αυτή η πρόθεση παρεξηγήθηκε από την κυβέρνηση. Μάλλον θεωρεί δεδομένο τον Δημοκρατικό Συναγερμό. Βεβαίως, δεν έχει τόση σημασία τι η κυβέρνηση θεωρεί, αλλά τι εμείς θέλουμε και τι εμείς απαιτούμε. Και εμείς, στον Δημοκρατικό Συναγερμό πρέπει να χτίζουμε την καλύτερη Κύπρο που θέλουμε. Ναι από την αντιπολίτευση. Με τη δύναμη που κοινοβουλευτικά έχουμε, με τον θεσμικό ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Και ναι, υπάρχουν οι τρόποι να το κάνουμε. Πρέπει να υπογραμμίζουμε με συνέπεια και συνεχώς τις αστοχίες της κυβέρνησης. Που δεν ήταν λίγες σε αυτούς τους δέκα μήνες. Χρειάζεται να συνεχίσουμε να ασκούμε κριτική, σε όσα εξόφθαλμα μας ενοχλούν. Στην αύξηση των ανελαστικών δαπανών για παράδειγμα, σε λογικές έλλειψης ενσυναίσθησης. Πρέπει να είμαστε δημιουργικοί. Να θέσουμε στόχους και να ενημερώσουμε την κυβέρνηση πως αυτά θα πρέπει να υλοποιηθούν μέσα στον χρόνο. Και να ασκούμε πίεση. Όχι ποσοτικά αλλά ποιοτικά. Θα προχωρήσει για παράδειγμα με την συνταγματική τροποποίηση; Θα εφαρμοστεί ολιστικά η ψηφιακή διακυβέρνηση; 

Στο ιδιαίτερο πολιτικό περιβάλλον, όπου για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της χώρας δεν συμμετάσχει στην διακυβέρνηση της χώρας ούτε το ΑΚΕΛ, ούτε ο Δημοκρατικός Συναγερμός οφείλουμε να συμπεριφερθούμε με τρόπο διαφορετικό από τον τετριμμένο. Διαφορετικά, προσωπικά πιστεύω πως το παραδοσιακό κομματικό και πολιτικό σκηνικό όπως το ξέρουμε τις τελευταίες δεκαετίες θα αλλάξει. Η κυρίαρχη απειλή είναι εκτός του δημοκρατικού τόξου. Τη βλέπουμε να έρχεται από άλλες ευρωπαϊκές και όχι μόνο χώρες. Μπορούμε να την ανακόψουμε; Πρέπει να το προσπαθήσουμε. Η κανονικοποίηση της ακροδεξιάς γίνεται και από τα κεντροδεξιά κόμματα. Που ζητούν χέρι βοηθείας. Το είδαμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά κόρον. Τολμώ να πω πως κάναμε και εμείς αυτό το λάθος. Ελπίζω να το κατανοήσαμε και να μην το επαναλάβουμε. Χρειάζεται επίσης να τολμήσουμε να μιλήσουμε για τον εθνικισμό και να βάλουμε τις διαχωριστικές γραμμές από τον υγιή πατριωτισμό. 

Θέλω να κλείσω την σημερινή μου τοποθέτηση από εκεί που ξεκίνησα. Από το Κυπριακό. Για να στείλω το μήνυμα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να προχωρήσει και καθημερινά να είναι ο πρώτος που να αποδεικνύει πως θέλουμε να λύσουμε το πρόβλημα, πως θέλουμε να βρούμε λύση. Να πείθει και εντός και εκτός. Και πως ο Δημοκρατικός Συναγερμός θα είναι εκεί πρωτοπόρος να στηρίξει με τόλμη και αποφασιστικότητα αυτή τη θέληση. Ας κλείσει τα αυτιά του σε όσους θα προτάξουν για άλλη μια φορά τον φόβο. Ας επιλέξει την ελπίδα. Την έχουμε ανάγκη και εμείς και οι νεότερες γενιές. Η προσέγγιση του Δημοκρατικού Συναγερμού δεν καθορίζεται από τη θέση του στην κυβέρνηση. Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα για το πως θα τοποθετηθεί. Άλλωστε αυτός είναι και ο διαχρονικός μας ρόλος. Να στεκόμαστε απέναντι στις δυνάμεις της συντήρησης, να μιλάμε για την μεγαλύτερη μεταρρύθμιση που πρέπει να κάνουμε στον τόπο μας. Τα καλοκαίρια τα μετράμε, και πιάσαμε μισό αιώνα. Το ίδιο και τους χειμώνες. Οφείλουμε να είμαστε παρόντες, στη σωστή πλευρά της ιστορίας, μήπως καταφέρουμε και ζήσουμε στον βασανισμένο τόπο μας και την άνοιξη.

Share this post