Συνέντευξη στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Ποια η κατάσταση στον ΔΗΣΥ σήμερα;
Προσπαθούμε ακόμη να βρούμε τα πατήματά μας. Δεν έχουμε πείσει δυστυχώς ότι είμαστε στην αντιπολίτευση. Αν και είχαμε ευκαιρίες να το πράξουμε και σε ζητήματα πολιτικής ηθικής, μπορούσαμε να δώσουμε και ένα σαφές ιδεολογικό στίγμα.. Είμαστε ακόμη σε έναν κύκλο εσωστρέφειας.
Πώς εκφράζεται αυτή η εσωστρέφεια;
Εκφράζεται με κινήσεις κάτω από το τραπέζι και αυτό είναι λυπηρό. Υπάρχουν και διάφορα μουρμουρητά που δεν βοηθούν ούτε την ηγεσία να βρει τον βηματισμό της αλλά ούτε και να βγούμε μπροστά με πολιτικές θέσεις.
Ποιες είναι αυτές οι κινήσεις και τα μουρμουρητά;
Ακούσαμε για δημιουργία think tanks, πολιτικών κινήσεων και δηλώσεις τύπου «ευτυχώς που δεν είμαι στην ηγεσία της παράταξης». Αυτά δεν βοηθούν.
Είπατε ότι είχατε την ευκαιρία να δείξετε σε κάποια ζητήματα ότι είστε αντιπολίτευση και δεν το πράξατε. Ποια είναι αυτά;
Το περιστατικό με τις υπερωρίες της τέως αναπληρώτριας κυβερνητικής εκπροσώπου και η μη δήλωση στο πόθεν έσχες της σύνταξης του Προέδρου Χριστοδουλίδη. Είναι θέματα στα οποία θα έπρεπε να είμαστε πιο γρήγοροι στην αντίδρασή μας και πιο σαφείς ότι αυτά τα ζητήματα δεν αντιμετωπίζονται με τη νοοτροπία που η κυβέρνηση τα αντιμετωπίζει.
Δεν πείσατε λέτε ότι είστε αντιπολίτευση. Και απ’ ότι φαίνεται δεν πείσατε ούτε τον κ. Χριστοδουλίδη αφού έκανε το σχετικό άνοιγμα στον ΔΗΣΥ. Υπάρχουν στελέχη στην ηγεσία του ΔΗΣΥ που θέλουν το κόμμα στην κυβέρνηση;
Βλέπω στελέχη της ηγεσίας να κλείνουν το μάτι στην κυβέρνηση Χριστοδουλίδη. Και όντως δεν πείσαμε ούτε τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη γι’ αυτό και ήρθε με πρόταση να ενταχθούμε στην κυβέρνηση. Αυτά είναι ζητήματα που επιτείνουν την εσωστρέφεια και δεν μας επιτρέπουν να βγούμε μπροστά με πολιτικές θέσεις τη στιγμή που το πολιτικό σύστημα πάσχει από έλλειψη καθαρών πολιτικών θέσεων. Και είναι η καλύτερη ευκαιρία για τον Συναγερμό τώρα που είναι στην αντιπολίτευση να το πράξει.
Θα θέλατε να διευκρινίσατε ποιους εννοείτε;
Δεν χρειάζεται.
Πώς το εκφράζουν;
Εκφράζονται με αδικαιολόγητα ήπιες δηλώσεις για την κυβέρνηση. Ακούω για στελέχη που συναντιούνται στο Προεδρικό Μέγαρο με τον κ. Χριστοδουλίδη.
Πώς θα μπορούσε να δικαιολογηθεί πολιτικά μια τέτοια κίνηση;
Δεν υπάρχει τρόπος να δικαιολογηθεί ένταξη του Συναγερμού στην κυβέρνηση Χριστοδουλίδη.
Στόχος του Προέδρου Χριστοδουλίδη φάνηκε ότι είναι να οδηγήσει τον ΔΗΣΥ στην κυβέρνηση. Αν δεν τα καταφέρει, τι πιστεύετε ότι θα πράξει;
Ναι, θεωρώ ότι ο στόχος του Νίκου Χριστοδουλίδη είναι να πάρει τον Συναγερμό στην κυβέρνηση. Σε μια συζήτηση πολιτικής τακτικής, ο Νίκος Χριστοδουλίδης, που θα επιθυμεί επανεκλογή του το 2028, κατανοεί ότι αυτό είναι ευκολότερο ή εφικτό ή εφικτό μόνο έχοντας μαζί του τον ΔΗΣΥ. Γι’ αυτό θεωρώ ότι η προσπάθειά του θα είναι συχνή και συνεχής. Αν δεν τα καταφέρει, θεωρώ ότι θα προσπαθεί να καλλιεργεί την εσωστρέφεια εντός ΔΗΣΥ και να βάζει στελέχη και μέλη σε μια συνεχή τριβή μεταξύ τους.
Ποιος πιστεύετε πρέπει να είναι ρόλος Αναστασιάδη και Αβέρωφ σε αυτό το περιβάλλον που περιγράφετε;
Θα πρέπει να βοηθήσουν να κλείσει ο κύκλος εσωστρέφειας και θεωρώ ότι θα μπορούσαν να ήταν λιγότερο παρεμβατικοί.
Ποια η σχέση σας μαζί τους σήμερα;
Τυπικές.
Σε ποιους τομείς θεωρείτε ότι η δεκαετία Αναστασιάδη – ΔΗΣΥ μπορούσε να φέρει καλύτερα αποτελέσματα;
Ήταν μια πετυχημένη διακυβέρνηση σε πολλούς τομείς. Έβγαλε τον τόπο από τα δύσκολα και απέτρεψε έναν κατήφορο χωρίς τέλος. Παρόλα αυτά θεωρώ ότι αφήσαμε τη χώρα με τέσσερα αδιέξοδα. Ενεργειακά, περιβάλλον, στεγαστικό και μεταναστευτικό – προσφυγικό. Σε αυτά θεωρώ ότι μπορούσαμε να κάναμε πολύ περισσότερα.
Το βράδυ της ήττας των εκλογών παρουσιαστήκατε σαν έτοιμος από καιρό και στη συνέχεια δόθηκε η εντύπωση, πως, όταν γινόταν η προεκλογική για τις προεδρικές, εσείς κάνατε προεκλογική για τον εαυτό σας.
Δεν θα κάναμε αυτή τη συζήτηση αν δεν διεκδικούσα την προεδρία του Συναγερμού απέναντι στον Αβέρωφ Νεοφύτου. Αν δεν γινόταν αυτό, θα είχαμε συζήτηση αν ο Δημήτρης στήριξε τον Αβέρωφ με χίλια;
Είναι και ο τρόπος με τον οποίο έγινε και πράγματα που λέχθηκαν.
Η κίνηση μου ήταν στο πλαίσιο του καταστατικού, έγινε με ειλικρίνεια και ήταν αμιγώς πολιτική. Πίστευα ότι το κόμμα έπρεπε να πάει σε διαδικασία ανανέωσης και η υποψηφιότητά μου ήταν καταλυτική προς αυτή την κατεύθυνση.
Σας αποδίδεται πείσμα για τη στάση σας σε εκείνη την εκλογική διαδικασία. Και ότι τέθηκαν εναλλακτικές προτάσεις ενώπιον σας που ενδεχομένως να έφερναν άλλο αποτέλεσμα. Βλέποντας τα πράγματα από κάποια χρονική απόσταση, πιστεύετε ότι θα μπορούσατε να είχατε λειτουργήσει αλλιώς;
Δεν ήταν πείσμα, αλλά πολιτική επιμονή για αυτό που θεωρούσα ότι ήταν το ορθότερο να γίνει. Δεν θα ήταν πολιτικά ορθό να αποχωρούσα στο μέσο της διαδικασίας, επειδή υπήρξαν αλλαγές στους υποψηφίους. Και ναι είχα προτάσεις και την τελευταία βδομάδα για να αποχωρήσω. Δεν το έπραξα, σεβόμενος όσα έλεγα και μια πολιτική αρχή ότι οι εκλογές είναι υγιής διαδικασία και πρέπει να γίνονται και δεν μου αρέσουν οι συνδιαλλαγές τύπου «αποχώρησε για να πάρεις αύριο την «χ» ή «ψ» θέση».
Τι περιλάμβανε η πρόταση και από που προήλθε;
Ήταν διάφορες προτάσεις που έγιναν για να αποχωρήσω και να διεκδικήσω τη θέση του Αναπληρωτή Προέδρου και μου εγγυούνταν τη στήριξή τους. Προήλθαν και από ηγετικά στελέχη του κόμματος.
Φαινόσασταν ως ο άνθρωπος του Χριστοδουλίδη τότε στην εσωκομματική διαδικασία.
Ήταν ένα βολικό αφήγημα για να με πλήξουν, δεν ήμουν και δεν είμαι ο άνθρωπος του Χριστοδουλίδη και αυτό το απέδειξε η ίδια η ζωή.
Είχατε κάνει μια δήλωση, που αφήνατε ανοιχτό το ενδεχόμενο σε περίπτωση εκλογής σας να επανεξεταστεί η απόφαση του Πολιτικού Γραφείου. Όμως, όταν ο κ. Χριστοδουλίδης έκανε πρόσφατα το άνοιγμα στον ΔΗΣΥ, ήσασταν ο πρώτος που τοποθετηθήκατε αρνητικά και μάλιστα διερωτηθήκατε για συνεργασία με ποιο πρόγραμμα. Όταν λέγατε τότε να επανεξετάσετε τη θέση σας, στη βάση ποιου προγράμματος θα γινόταν;
Σε μια ιδιαίτερα φορτισμένη περίοδο πολλές φορές τα μηνύματα δεν μεταφέρονται σωστά. Αυτό που έλεγα τότε και λέω και σήμερα είναι ότι πρέπει να κινούμαστε με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην ξεγράψουμε το ένα τρίτο των Συναγερμικών που ψήφισαν Χριστοδουλίδη από τον πρώτο γύρο.
Είχατε λάβει διαβεβαιώσεις για στήριξή σας που δεν υλοποιήθηκαν; Τύπου Δημήτρη πήγαινε απέναντι στον Αβέρωφ και εμείς θα σε στηρίξουμε.
Από κανένα. Γι’ αυτό και σήμερα είμαι ελεύθερος να εκφράζω τις απόψεις μου, χωρίς εξαρτήσεις, χωρίς να χρωστώ οτιδήποτε σε κανέναν.
Το μήνυμά σας στον κόσμο και τα στελέχη του ΔΗΣΥ
Το μήνυμα σε κόσμο και στελέχη ΔΗΣΥ είναι να δώσουμε πίστωση στη νέα ηγεσία αλλά και η νέα ηγεσία θα πρέπει να κατανοήσει πως αυτή τη στιγμή προέχει να προτάξει με τόλμη πολιτικές θέσεις που αντανακλούν σε αυτά που ο κόσμος θέλει να ακούσει από τον ΔΗΣΥ που παραδοσιακά ήταν «ο ενήλικας στο δωμάτιο».
Ο ΔΗΣΥ φαίνεται να προσπαθεί για κεντρική συνεργασία στις εκλογές τοπικής αυτοδιοίκησης με το ΔΗΚΟ, ίσως και τη ΔΗΠΑ. Ισχύει;
Αυτό βγαίνει προς τα έξω. Όμως, εμείς είμαστε αντιπολίτευση. Αυτοί είναι στην κυβέρνηση. Συνεπώς, προκύπτει ζήτημα. Θα αντιπαραταχθούμε στις ευρωεκλογές και στις δημοτικές θα συμπλεύσουμε;
Πώς θα δικαιολογηθεί η σύμπλευση με συγκυβερνώντα κόμματα;
Και τη στιγμή μάλιστα που λέμε ότι για τις δημοτικές εκλογές πρέπει να ακούσουμε τις τοπικές κοινωνίες. Είναι διαφορετικό να πούμε ότι στηρίζουμε τον «χ» υποψήφιο γιατί η προσωπικότητά του μας ικανοποιεί και έχει παράξει έργο και είναι διαφορετικό να πάμε να κάνουμε μια κεντρική συνεργασία με κόμματα της κυβέρνησης και να προσπαθούμε να επιβάλουμε υποψηφίους στην κοινωνία.
Βλέπετε προσπάθεια επιβολής υποψηφίων;
Βλέπω προσπάθεια να δημιουργηθεί μια κεντρική συνεργασία σε παγκύπρια βάση που θα είναι δύσκολο να αιτιολογηθεί και θα δημιουργήσει ζητήματα που δεν ευνοούν και την ενότητα στην παράταξη.
Πώς δημιουργούνται ζητήματα αναφορικά με την ενότητα;
Όταν υπάρχουν αξιόλογα στελέχη που επιθυμούν να τρέξουν σε εκλογές και εμείς ερχόμαστε με μια κεντρική συνεργασία που τους λέει να μην τρέξουν, ενδεχομένως να δημιουργηθούν τέτοια ζητήματα.
Άρα εσείς διαφωνείτε με αυτή την προσέγγιση;
Θεωρώ ότι είναι μια στρατηγική που ενέχει κινδύνους. Θα ήταν πιο εύκολο να κατέληγαν στο ότι θα στηρίξουμε προσωπικότητες από κοινού που οι τοπικές κοινωνίες επιθυμούν και όχι το ανάποδο. Δεν είναι μόνο οι δημαρχίες, αλλά είναι και οι αντιδημαρχίες. Ε όταν ακούμε ότι στο «χ» διαμέρισμα την αντιδημαρχία την πήρε το «χ» κόμμα και όχι ο Συναγερμός, είμαστε σίγουροι ότι εκεί δεν έχουμε στελέχη να τρέξουν; Επίσης η δήλωση της Προέδρου του ΔΗΣΥ ότι αποκλείουμε ΑΚΕΛ και ΕΛΑΜ από συνεργασίες αντιφάσκει με την εισήγησή της να συνεργαστούμε με όλα τα κόμματα για τους κατεχόμενους δήμους. Και έτσι αφήνει περιθώριο συνεργασίας μόνο με τα κυβερνώντα κόμματα και αποκλείει προσωπικότητες που προέρχονται από την Αριστερά που στο παρελθόν τούς στηρίξαμε όπως πχ τον Δήμαρχο Δερύνειας. Θεωρώ ότι αυτές οι εκλογές είναι μια χρυσή ευκαιρία να ανοίξουμε το κόμμα και εκεί που υπάρχουν περισσότεροι ενδιαφερόμενοι για έναν δήμο να κάνουμε τοπικές εκλογές και να ανοίξουμε και το μητρώο να εγγραφούν νέα μέλη στον Συναγερμό. Θα είναι πολύ πιο δυνατό το μήνυμα αν οι υποψήφιοι προκύψουν από μια τέτοια ανοικτή και υγιή διαδικασία, από μια εκλογική γιορτή που προβλέπεται και στο καταστατικό, παρά να αποφασιστούν σε μια συνεδρίαση του πολιτικού γραφείου. Η πρόεδρος της παράταξης, που η ίδια υπήρξε θύμα τέτοιων αποφάσεων το 2016, είμαι σίγουρος πως αυτό το γνωρίζει πολύ καλά.
Δίδεται και η εντύπωση του διαμοιρασμού των διαφόρων θέσεων τοπικής αυτοδιοίκησης.
Και αυτή είναι μια κακή εικόνα. Θυμίζει άλλες εποχές και δεν είναι αυτό που θέλει σήμερα η κοινωνία και χρειάζεται το κόμμα
Υπάρχει η αίσθηση ότι ο ΔΗΣΥ εστιάζει περισσότερο στις δημοτικές παρά στις ευρωεκλογές.
Οι ευρωεκλογές θα κρίνουν τη δύναμη του κόμματος, είναι η κυρίαρχη εκλογική αναμέτρηση σε ένα γήπεδο που μας ταιριάζει και θεωρώ περίεργο που τις βάζουμε σε δεύτερη μοίρα. Πρέπει να δώσουμε έμφαση στο να βρούμε ένα ευρωψηφοδέλτιο που να αντανακλά και την ενότητα που θέλουμε στο κόμμα και το ευρωπαϊκό προφίλ του ΔΗΣΥ.
Για την κυβέρνηση, ποια είναι η αξιολόγησή σας;
Σίγουρα τα μέχρι τώρα αποτελέσματα είναι κατώτερα των προσδοκιών, μπορώ να πω και των δικών μου. Αστοχίες, λάθη, παραλείψεις συνθέτουν την εικόνα της κυβέρνησης σήμερα. Ευελπιστούμε να βελτιωθεί για το καλό όλων μας. Περίμενα ότι θα υπήρχαν ζητήματα, αλλά όχι σε αυτό τον βαθμό.
Είχατε δηλώσει ότι ο ΔΗΣΥ δεν άφησε ούτε και πρόκειται ποτέ να αφήσει τη χώρα χωρίς προϋπολογισμό. Άρα να θεωρήσουμε ότι ο ΔΗΣΥ θα υπερψηφίσει, ανεξαρτήτως αν θα ικανοποιηθούν εισηγήσεις του;
Θεωρώ ότι είναι μια υπεύθυνη στάση, αλλά δεν πρέπει να δίδεται η εντύπωση ότι δίνουμε λευκή επιταγή και πως ότι έρθει είναι εντάξει και δεν χρειάζονται βελτιώσεις. Άρα, η κυβέρνηση πρέπει να έχει πιο θετική στάση προς τον ΔΗΣΥ και να ακούσει τις εισηγήσεις μας.
Επόμενος πολιτικός σας στόχος;
Οι βουλευτικές του 2026. Έχω υπομονή, ξέρω ότι η πολιτική είναι μαραθώνιος.
*Συνέντευξή μου στην Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΥΠΡΟΥ και στον Αντρέα Κημήτρη, που κυκλοφόρησε Κυριακή 29 Οκτωβρίου 2023.