Η υπεράσπιση της δημοκρατίας

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι ήδη στην ένατη μέρα. Οι αναλύσεις από τους ειδικούς μιλούν για μεγάλες στρατιωτικές απώλειες της Ρωσίας. Η αντίσταση, το πάθος και η μαχητικότητα των Ουκρανών, συγκρίνεται με αυτήν των Ελλήνων απέναντι στην Ιταλία το 1940. Οι εκτιμήσεις του Πούτιν έλεγαν πως θα έφταναν στο Κίεβο μέσα σε μια – δυο μέρες, χωρίς ιδιαίτερη αντίσταση.

Ο ηρωισμός των Ουκρανών είναι συγκινητικός. Εμπνέει, επαναορίζει λέξεις, αξίες και αρχές που πολλοί πίστευαν πως χάθηκαν δια μέσου των χρόνων, σε μια ατομιστική προσέγγιση, σε ένα υλιστικό περιβάλλον που ζούμε. Αρνούνται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, πιάνουν τα όπλα, ζητούν τη δημοκρατία και την ελευθερία τους. Αντιστέκονται στην εισβολή της Ρωσίας, ανοίγουν το δρόμο, τη λεωφόρο στήριξης τους από όλο τον κόσμο.

Οι κυρώσεις που επιβάλλονται στη Ρωσία είναι σε τέτοια έκταση, που ούτε οι χώρες που τις επιβάλλουν δεν πίστευαν πριν δύο βδομάδες πως θα το έκαναν. Η στροφή της Γερμανίας, οι αποφάσεις που ο καγκελάριος  Όλαφ Σολτς εξήγγειλε την Κυριακή από το βήμα της γερμανικής βουλής είναι ιστορική. Η αύξηση των δαπανών για εξοπλισμούς, όσο σωστό ή λάθος και αν πιστεύει κάποιος πως είναι, η στροφή για την ενέργεια, αλλά και η ξεκάθαρη θέση εναντίον της εισβολής της Ρωσίας, και των κυρώσεων ανοίγει το δρόμο σε ένα βαθύτερο και μακρύτερο ίσως ψυχρό πόλεμο.

Ένας πόλεμος ποτέ δεν μπορεί να είναι κάτι το καλό. Είναι πάντοτε κακός. Και έχει σημασία που στεκόμαστε. Σε ποια πλευρά της ιστορίας στεκόμαστε. Και πρέπει να στεκόμαστε στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Ξεκάθαρα. Απέναντι από τους εισβολείς, απέναντι από αυτούς που καταπατούν το διεθνές δίκαιο, την ελευθερία και την κυριαρχία των κρατών και των λαών. Απέναντι από αυτούς που δια της βίας θέλουν να επιβάλουν τη δική τους “δημοκρατία”. Και όχι επιλεκτικά, όχι αλά καρτ.

Σήμερα όλος ο πλανήτης, όλος ο δημοκρατικός κόσμος, έχουν μια υπέρμετρη ευαισθησία για την καταπάτηση της κυριαρχίας των κρατών, για την καταπάτηση της χάρτας του ΟΗΕ είναι μεγαλύτερη εδώ και δύο βδομάδες. Και εκτιμώ πως θα διογκούται αυτή η ευαισθησία. Και είναι αυτή τη συγκυρία που εμείς, θα πρέπει να αξιοποίησουμε, όχι σήμερα προφανώς, αλλά αμέσως μετά τη λήξη του πολέμου. Τα όσα λένε σήμερα παγκοσμίως είναι σχεδόν πανομοιότυπα με τα όσα λένε εμείς εδώ και πέντε δεκαετίες. Αν αλλάξουμε τη Ρωσία με τη Τουρκία και τη Ουκρανία με την Κύπρο το νόημα είναι το ίδιο. Το διάγγελμα Πούτιν πριν την εισβολή στην Ουκρανία, εμπεριέχει τα ίδια επιχειρήματα με όσα ο Ετζεβίτ έλεγε το 1974 πριν την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο.

Σήμερα υποκλινόμαστε όλοι στο σθένος του Ουκρανικού λαού. Στην αντίσταση στην εισβολή. Το μόνο σίγουρο είναι πως η Ρωσία έχασε σε αυτό τον πόλεμο. Και το Κίεβο να καταβάλει, πάλι χαμένη θα είναι. Νικητής είναι η δημοκρατία, η υπεράσπισή της από την πλειοψηφία του πλανήτη. Είναι δυστυχώς και η διαπίστωση πως δεν είναι δεδομένη ούτε η ειρήνη ούτε η δημοκρατία. Και πως χρειάζεται να συνεχίσουμε να την υπερασπιζόμαστε.

*Άρθρο μου δημοσιευμένο στην έντυπη ΑΛΗΘΕΙΑ | Παρασκευή 04/03/2022